Méo miệng sau tai biến bao lâu thì châm cứu có tác dụng?

Méo miệng là một trong những di chứng phổ biến nhất sau tai biến mạch máu não, không chỉ ảnh hưởng thẩm mỹ mà còn khiến người bệnh khó khăn trong giao tiếp, ăn uống, dễ bị mất tự tin và suy giảm chất lượng cuộc sống. Lúc này, châm cứu được đánh giá là một trong những biện pháp hỗ trợ cải thiện méo miệng an toàn, có hiệu quả cao. Tuy nhiên, méo miệng sau tai biến bao lâu thì châm cứu có tác dụng? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ thời điểm vàng để châm cứu, cơ chế tác động, lộ trình phục hồi, cũng như lưu ý quan trọng khi thực hiện.

Méo miệng sau tai biến và nguyên nhân gây nên di chứng

Tai biến mạch máu não gây tổn thương não bộ, dẫn đến rối loạn chức năng các dây thần kinh điều khiển vận động vùng mặt – đặc biệt là dây thần kinh số VII. Khi dây thần kinh này bị liệt, vùng cơ mặt mất kiểm soát, tạo ra tình trạng: 

• Miệng méo sang một bên
• Khó cười, khó để phát âm
• Khó ngậm miệng lại
• Thường xuyên chảy nước dãi
• Phát âm không tròn tiếng

Méo miệng thường đi kèm liệt nửa mặt, nói khó, khó ăn uống và đôi khi gây rối loạn cảm xúc, tự ti trong giao tiếp.

Châm cứu có giúp cải thiện méo miệng sau tai biến không?

Sau tai biến, dây thần kinh số VII (dây thần kinh mặt) dễ bị tổn thương, khiến cơ mặt yếu, liệt hoặc méo sang một bên. Châm cứu tác động vào các huyệt ở mặt và toàn thân giúp:

• Kích thích dẫn truyền thần kinh: Kim châm tạo xung động nhẹ, giúp tăng hoạt động của dây thần kinh số VII, phục hồi kết nối giữa cơ – thần kinh và tăng kiểm soát vận động vùng mặt
• Tăng lưu thông máu vùng mặt: Giúp cơ mặt được nuôi dưỡng tốt hơn hỗ trợ giảm tê, giảm co cứng, cải thiện trương lực cơ.
• Giảm co rút cơ và cân chỉnh lại hoạt động cơ mặt: Khắc phục nhanh chóng tình trạng méo miệng từng bước trở lại cân đối hơn.
• Hỗ trợ phục hồi biểu cảm tự nhiên: Người bệnh sẽ cảm thấy cười rõ hơn, phát âm tốt hơn, đỡ chảy nước dãi và việc nhai nuốt dễ dàng hơn.

Cơ mặt đã “cố định” theo tư thế méo nên việc châm cứu vẫn có tác dụng nhưng cần kiên trì, thời gian kéo dài và mức độ cải thiện thấp hơn giai đoạn sớm.

Méo miệng sau tai biến bao lâu thì châm cứu có tác dụng?

Châm cứu có tác dụng tốt nhất khi được thực hiện trong 1 – 6 tháng đầu sau tai biến, đặc biệt là thời điểm vàng từ tháng thứ 1 đến tháng thứ 3. Đây là giai đoạn dây thần kinh số VII và cơ mặt còn khả năng phục hồi mạnh nên đáp ứng rất tốt. Cụ thể theo từng giai đoạn:

• Giai đoạn 0 – 1 tháng sau tai biến: Chưa phải lúc tốt nhất để châm cứu, nhưng có thể bắt đầu từ tuần 2 – 3 nếu huyết áp và sức khỏe ổn định nhằm mục đích chống co cứng, kích hoạt dẫn truyền thần kinh.
• Giai đoạn 1 – 3 tháng sau tai biến (giai đoạn vàng): Hiệu quả đạt cao nhất: cơ mặt mềm, dây thần kinh phục hồi nhanh với tỷ lệ cải thiện méo miệng cao nhất so với các giai đoạn khác.
• Giai đoạn 3 – 6 tháng sau tai biến: Vẫn có tác dụng tốt nhưng hiệu quả giảm dần; cần châm cứu đều đặn và kết hợp bài tập cơ mặt.
• Giai đoạn sau 6 tháng – trên 1 năm: Châm cứu vẫn có tác dụng, nhưng thời gian phục hồi lâu hơn, mức cải thiện ít hơn vì cơ mặt đã “ghi nhớ” tư thế lệch và cần kiên trì và kết hợp thêm vật lý trị liệu.

Tóm lại, theo chuyên gia y học cổ truyền, càng châm cứu sớm – cơ hội phục hồi méo miệng càng cao; đặc biệt là giai đoạn 1 – 3 tháng là lúc châm cứu mang lại hiệu quả rõ rệt và nhanh chóng nhất.

Tìm hiểu lộ trình và các phương pháp châm cứu giúp cải thiện méo miệng

Để tiến hành châm cứu điều trị méo miệng sau tai biến thì bệnh nhân cần hiểu đúng lộ trình cũng như áp dụng phương pháp thực hiện phù hợp để đạt được hiệu quả tối đa, tránh nguy hiểm.

Lộ trình châm cứu

Lộ trình châm cứu khắc phục tình trạng méo mặt sau tai biến thường chia thành các giai đoạn cụ thể như sau:

• Giai đoạn đầu (1 – 2 tuần đầu tiên): Cường độ thường là 5 – 6 buổi/tuần nhằm kích hoạt cơ mặt, giảm tê cứng, tăng cảm giác. Hiệu quả thường dễ nhận thấy nhất là vùng cơ mặt mềm hơn, mép bớt lệch
• Giai đoạn tăng tốc (tuần 3 – 6): Cường độ khoảng 4 – 5 buổi/tuần với mục đích phục hồi vận động cơ, cải thiện rõ rệt độ méo. Người bệnh bắt đầu cảm thấy cười rõ hơn, phát âm tốt hơn và ít rơi vãi khi ăn uống
• Giai đoạn duy trì (6 tuần trở đi): Cường độ là 2 – 3 buổi/tuần nhằm ngăn tái phát, ổn định cơ – thần kinh; hỗ trợ kết hợp bài tập vận động cơ mặt tại nhà.

Phương pháp châm cứu

Để đạt hiệu quả tối đa, người bệnh nên kết hợp đa dạng các phương pháp châm cứu, vật lý trị liệu, đồng thời hỗ trợ rút ngắn thời gian điều trị:

• Xoa bóp – bấm huyệt: Giúp cơ mặt được thư giãn, dễ cân chỉnh hơn.
• Vật lý trị liệu phục hồi chức năng: Điện xung, nhiệt trị liệu, kích thích cơ giúp tăng tốc độ hồi phục dây thần kinh VII.
• Bài tập vận động cơ mặt: Tập cười, tập chu môi, tập phồng má, tập đọc to hay tập nâng mép lên
• Chế độ dinh dưỡng: Thực phẩm giàu Omega-3, vitamin nhóm B, rau xanh giúp phục hồi thần kinh nhanh hơn.

Lưu ý, bạn nên chọn lựa châm cứu tại cơ sở y tế chuyên khoa uy tín với phác đồ rõ ràng để đạt được hiệu quả điều trị nhanh chóng, đảm bảo an toàn trong suốt quá trình thực hiện.

FAQs – Một số câu hỏi thường gặp

1. Những ai nên châm cứu sau tai biến để điều trị méo miệng?

Người bị méo miệng, liệt mặt, nói khó, cười méo hoặc vùng mặt co rút sau tai biến đều có thể châm cứu. Đặc biệt phù hợp với bệnh nhân ở giai đoạn 1 – 6 tháng sau tai biến, khi dây thần kinh mặt còn khả năng phục hồi tốt. Người có liệt dây thần kinh VII ngoại biên hoặc liệt nửa người kèm méo miệng cũng được khuyến khích châm cứu sớm.

2. Châm cứu điều trị méo miệng có an toàn không?

Châm cứu là phương pháp an toàn khi được thực hiện bởi bác sĩ y học cổ truyền có chứng chỉ và sử dụng kim vô trùng. Phương pháp này không dùng thuốc, ít tác dụng phụ. Tuy nhiên, không nên tự châm cứu tại nhà để tránh nguy cơ nhiễm trùng, châm sai huyệt hoặc làm tổn thương dây thần kinh.

3. Châm cứu điều trị méo miệng bao lâu có tác dụng?

Thông thường, người bệnh bắt đầu thấy cải thiện sau 5 – 10 buổi đầu (cơ mặt mềm hơn, mép bớt lệch). Hiệu quả rõ rệt thường xuất hiện sau 2 – 4 tuần châm cứu liên tục. Thời gian hồi phục nhanh hay chậm tùy mức độ tổn thương dây thần kinh, thời điểm bắt đầu điều trị và tình trạng sức khỏe mỗi người.

Hy vọng những thông tin chia sẻ chi tiết đã giúp mọi người giải đáp được thắc mắc méo miệng sau tai biến bao lâu thì châm cứu có tác dụng để lựa chọn được thời điểm “vàng” điều trị đạt hiệu quả cao. Ngoài ra, nếu có thắc mắc bệnh lý cần chuyên gia hỗ trợ tư vấn nhanh chóng, chính xác, hãy liên hệ ngay đến hotline 0222 730 2022 để được chuyên gia giải đáp sớm.