Chuyên gia tư vấn: Tai biến liệt nửa người bên phải có hồi phục được không?

Trong số các di chứng thường gặp, liệt nửa người bên phải khiến người bệnh mất khả năng vận động, giao tiếp và sinh hoạt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Rất nhiều người bệnh và gia đình lo lắng: “Tai biến liệt nửa người bên phải có hồi phục được không?” Liệu người bệnh có thể đi lại, sinh hoạt bình thường trở lại hay phải sống chung với di chứng suốt đời? Hãy đọc hết bài viết sau để biết câu trả lời. 

Tai biến liệt nửa người bên phải là gì?

Tai biến liệt nửa người bên phải là tình trạng người bệnh mất hoặc suy giảm khả năng vận động và cảm giác ở tay, chân và nửa thân bên phải, xảy ra sau tai biến mạch máu não. Nguyên nhân chính là do bán cầu não trái – trung tâm điều khiển vận động nửa người bên phải và chức năng ngôn ngữ – bị tổn thương khi mạch máu não bị tắc nghẽn (nhồi máu não) hoặc bị vỡ (xuất huyết não).

Người bị tai biến liệt nửa người bên phải thường có các biểu hiện:

• Tay, chân bên phải yếu hoặc không cử động được
• Đi lại khó khăn, thậm chí mất thăng bằng
• Cơ bị co cứng, co rút khớp, khó vận động
• Nói khó, nói ngọng hoặc mất ngôn ngữ
• Khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày như ăn uống, mặc quần áo

Tình trạng này có thể để lại di chứng lâu dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động, giao tiếp và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, cần sớm can thiệp và điều trị bệnh càng nhanh càng tốt.

Giải đáp: Tai biến liệt nửa người bên phải có hồi phục được không?

Theo chuyên gia tư vấn, tình trạng tai biến liệt nửa người bên phải có thể hồi phục, tuy nhiên khả năng và mức độ hồi phục phụ thuộc vào nhiều yếu tố, không giống nhau ở mỗi người bệnh.

Sau tai biến, não bộ không “ngừng hoạt động” hoàn toàn mà vẫn tồn tại các vùng não lành xung quanh vùng tổn thương. Nhờ tính mềm dẻo thần kinh, các tế bào thần kinh còn khỏe mạnh có thể:

• Hình thành đường dẫn truyền mới
• Bù trừ một phần chức năng vận động bị mất
• Cải thiện khả năng kiểm soát tay, chân bên phải

Quá trình này chỉ xảy ra tốt khi được kích thích đúng cách, thông qua phục hồi chức năng và tập luyện sớm. Tuy nhiên, mức độ phục hồi ở mỗi bệnh nhân là khác nhau do phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.

Vì sao tai biến liệt nửa người bên phải vẫn có khả năng hồi phục?

Sau tai biến, dù một phần tế bào não bị tổn thương nhưng vẫn có khả năng phục hồi được theo nguyên lý cụ thể như sau:

• Não bộ có khả năng tự tái tổ chức: Các vùng não chưa bị tổn thương có thể đảm nhiệm một phần chức năng vận động của vùng não trái bị ảnh hưởng; hỗ trợ các đường dẫn truyền thần kinh mới sẽ dần hình thành.
• Tế bào thần kinh không chết hoàn toàn ngay lập tức: Một số tế bào não chỉ bị ức chế tạm thời do thiếu máu hoặc chèn ép nên khi điều trị sớm giúp hồi phục chức năng của tế bào não còn sống; hạn chế vùng tổn thương lan rộng.
• Phục hồi chức năng kích thích não – cơ liên tục: Điều trị sớm giúp kích thích não gửi tín hiệu xuống tay chân bên phải; ngăn teo cơ, cứng khớp và tăng khả năng vận động chủ động.

Nhờ khả năng tự thích nghi của não bộ và sự hỗ trợ từ các phương pháp điều trị hiện đại, tai biến liệt nửa người bên phải hoàn toàn có cơ hội hồi phục nếu được can thiệp sớm và đúng cách.

Yếu tố quyết định khả năng hồi phục liệt nửa người bên phải

Khả năng hồi phục liệt nửa người bên phải sau tai biến phụ thuộc vào nhiều yếu tố quan trọng. Dưới đây là những yếu tố quyết định, được các chuyên gia phục hồi chức năng đánh giá cao:

• Thời điểm bắt đầu điều trị: Can thiệp càng sớm, hiệu quả càng cao và giai đoạn 3 – 6 tháng đầu sau tai biến là thời gian vàng để phục hồi. Trì hoãn điều trị dễ dẫn đến cứng khớp, teo cơ, khó hồi phục
• Mức độ và vị trí tổn thương não: Tổn thương nhẹ thì khả năng hồi phục tốt nhưng tổn thương rộng, ảnh hưởng vùng vận động và ngôn ngữ sẽ hồi phục chậm hơn.
• Phác đồ phục hồi chức năng: Có vật lý trị liệu, hoạt động trị liệu, ngôn ngữ trị liệu bài bản; cường độ tập luyện phù hợp, tăng dần theo tiến triển; nên kết hợp thiết bị hỗ trợ giúp tăng hiệu quả.
• Tuổi tác và bệnh lý nền: Người trẻ thường phục hồi nhanh hơn và trường hợp có bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, tim mạch nếu không kiểm soát tốt sẽ làm chậm hồi phục.
• Sự kiên trì của người bệnh và hỗ trợ gia đình: Tập luyện đều đặn mỗi ngày là yếu tố then chốt. Gia đình hỗ trợ tâm lý, chăm sóc và tạo động lực giúp quá trình phục hồi bền vững hơn.

Một số phương pháp điều trị tai biến liệt nửa người bên phải hiện nay

Để điều trị tai biến liệt nửa người cần áp đúng đúng phương pháp và phù hợp với thể trạng của từng bệnh nhân để đạt được hiệu quả điều trị tối đa. Một số phương pháp điều trị phổ biến được đánh giá cao về mức độ hiệu quả hiện nay gồm có:

• Điều trị y học hiện đại: Dùng thuốc kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu kết hợp thuốc chống đông, chống kết tập tiểu cầu theo chỉ định. Bên cạnh đó, cần điều trị bệnh nền, phòng ngừa tái phát tai biến.
• Phục hồi chức năng: Vật lý trị liệu giúp tập vận động tay chân bên phải, tập đi, chống co rút trong khi hoạt động trị liệu hỗ trợ tập cầm nắm, sinh hoạt hằng ngày. Ngoài ra, ngôn ngữ trị liệu sẽ giúp cải thiện nói khó, nói ngọng (thường gặp ở liệt bên phải).
• Điều trị Đông y hỗ trợ: Châm cứu kết hợp điện châm – kích thích dẫn truyền thần kinh; xoa bóp kết hợp bấm huyệt – giảm cứng cơ, tăng tuần hoàn và bài thuốc Đông y (theo chỉ định) hỗ trợ phục hồi khí huyết.
• Thuốc và thiết bị hỗ trợ phục hồi: Thuốc giãn cơ, vitamin nhóm B kết hợp với máy kích thích cơ – thần kinh và dụng cụ tập đi, nẹp chỉnh hình.
• Chăm sóc và tập luyện tại nhà: Tập luyện đều đặn theo hướng dẫn chuyên môn kết hợp với chế độ dinh dưỡng phù hợp giúp giữ tinh thần lạc quan, tránh tâm lý bi quan.

Điều trị tai biến liệt nửa người bên phải hiệu quả cần kết hợp đa phương pháp, trong đó phục hồi chức năng sớm và đúng cách giữ vai trò quyết định đến khả năng hồi phục lâu dài.

Lưu ý khi điều trị tai biến liệt nửa người bên phải

Để đảm bảo việc điều trị tai biến liệt nửa người bên phải đạt được hiệu quả thì người bệnh nên chú ý một số điều quan trọng như sau:

• Điều trị càng sớm càng tốt: Bắt đầu phục hồi chức năng ngay khi người bệnh ổn định và không chờ “tự hồi phục” vì dễ bỏ lỡ thời gian vàng 3 – 6 tháng.
• Không bỏ qua rối loạn ngôn ngữ: Liệt nửa người bên phải thường kèm nói khó, nói ngọng và cần kết hợp ngôn ngữ trị liệu sớm để cải thiện giao tiếp.
• Tập luyện đúng kỹ thuật, đều đặn: Tránh tập quá sức hoặc sai cách gây đau, co cứng và duy trì tập luyện hằng ngày, tăng dần cường độ.
• Phối hợp đa phương pháp điều trị: Kết hợp Tây y – phục hồi chức năng – Đông y hỗ trợ và không lạm dụng thuốc hay các phương pháp truyền miệng.
• Phòng ngừa biến chứng: Thay đổi tư thế, tránh loét tì đè; chống teo cơ, cứng khớp và nên theo dõi nguy cơ tái phát tai biến.
• Giữ tinh thần tích cực: Tâm lý ảnh hưởng lớn đến khả năng hồi phục và gia đình cần động viên, đồng hành cùng người bệnh.

Điều trị tai biến liệt nửa người bên phải đòi hỏi sự kiên trì, đúng phương pháp và chăm sóc toàn diện. Tuân thủ các lưu ý trên sẽ giúp người bệnh phục hồi tốt hơn và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nếu có thắc mắc bệnh lý cần chuyên gia tư vấn, giải đáp nhanh chóng, chính xác, hãy liên hệ ngay hotline 0222 730 2022 để được hỗ trợ kịp thời.